Οι εννοιολογικοί χάρτες αποτελούν μια κατηγορία διαγραμμάτων τα
οποία απεικονίζουν με οργανωμένο τρόπο τη γνώση. Από την άλλη η διαδικασία
κατασκευής τους ονομάζεται εννοιολογική χαρτογράφηση.
Βασικά χαρακτηριστικά ενός
εννοιολογικού χάρτη είναι οι κόμβοι και οι σύνδεσμοι οι οποίοι αντιπροσωπεύουν αντίστοιχα τις έννοιες και τις σχέσεις μεταξύ των εννοιών.
Στην εκπαιδευτική πράξη, ο εννοιολογικός χάρτης βοηθά τόσο τον εκπαιδευτικό όσο και τον μαθητή, διότι αφενός ο εκπαιδευτικός μπορεί να δομήσει τις πληροφορίες του μαθήματος σε Ε.Χ. και μέσω γραφικών αναπαραστάσεων, φύλλων εργασίας και δραστηριοτήτων να επιτύχει τη μεταδοτικότητα του μαθήματος που διδάσκει και αφετέρου ο μαθητής καλείται να συμμετέχει ενεργά στο μάθημα με τις δραστηριότητες που του ανατίθενται, όπως είναι για παράδειγμα η ατομική ή συνεργατική κατασκευή Ε.Χ., η συμπλήρωση των κενών κόμβων σε έναν ημιτελή χάρτη με έννοιες που πιθανώς ξέρει ή θα ερευνήσει αλλά και οι απαντήσεις ερωτημάτων που απορρέουν από το διάβασμα ενός Ε.Χ.
CmapTools
Το CmapTools είναι ένα λογισμικό το οποίο είναι ελεύθερα διαθέσιμο για εγκατάσταση και προσφέρεται για εκπαιδευτική χρήση. Μέσω των διαφορετικών εκδόσεών του επιτρέπεται στους χρήστες η κατασκευή, πλοήγηση, διαμοίραση και αξιολόγηση γνωστικών μοντέλων, τα οποία αναπαρίστανται ως «εννοιολογικοί χάρτες».
Εκδόσεις του CmapTools
α) Η βασική έκδοση: με κύριο χαρακτηριστικό της τη δυνατότητα κατασκευής Ε.Χ. σε προσωπικό υπολογιστή. Οι χάρτες αυτοί μπορούν να διαμοιραστούν στο Διαδίκτυο μέσω συγκεκριμένων διακομιστών (CmapServers), ενώ μπορούν να ενσωματωθούν και σε άλλους Ε.Χ. με τις δυνατότητες εξαγωγής τους που προσφέρει η εφαρμογή, ακόμη και τη δυνατότητα αυτόματης δημιουργίας ιστοσελίδων που περιέχουν Ε.Χ. τους οποίους μπορεί ένας χρήστης να επεξεργαστεί ταυτόχρονα με άλλους χρήστες στο διαδίκτυο.
β) CmapServer: λειτουργεί ως ένας διαμοιραζόμενος χώρος για τους εννοιολογικούς χάρτες αλλά και ως ευρετήριο χαρτών, προσφέρεται για σύγχρονη συνεργατική κατασκευή χαρτών (δηλαδή δύο ή και περισσότεροι χρήστες μπορούν ταυτόχρονα να επεξεργάζονται ένα χάρτη) και είναι συμβατός και με τις άλλες εκδόσεις του CmapTools.
γ) Cmapclud: προσφέρει έναν κεντρικό χώρο στους χρήστες για αποθήκευση και διαμοιρασμό εννοιολογικών χαρτών και πρόσβαση σ’ αυτούς, αλλά μόνo σε pc.
► Δείτε βίντεο για το CmapTools στους επόμενους συνδέσμους. 
► Το CmapTools διατίθεται στον διπλανό σύνδεσμο. 